सोलर कलेक्टर्सचे प्रकार

सौर संग्राहक हे आतापर्यंत सर्वात मोठ्या प्रमाणावर वापरले जाणारे सौर ऊर्जा रूपांतरण उपकरण आहे आणि जगभरात लाखो वापरात आहेत.सोलर कलेक्टर्सचे डिझाइनच्या आधारे दोन प्रमुख प्रकारांमध्ये वर्गीकरण केले जाऊ शकते, म्हणजे फ्लॅट-प्लेट कलेक्टर्स आणि इव्हॅक्युएटेड-ट्यूब कलेक्टर्स, नंतरचे ग्लास-ग्लास प्रकार आणि ग्लास-मेटल प्रकारात विभागले गेले.

(a) फ्लॅट-प्लेट सोलर कलेक्टर्स

फ्लॅट-प्लेट सोलर कलेक्टरमध्ये मेटल शोषक प्लेट (तांबे किंवा अॅल्युमिनियमची बनलेली) असते ज्यामध्ये काचेच्या किंवा प्लास्टिकच्या आवरणासह इन्सुलेटेड आयताकृती बॉक्समध्ये बंद केलेले असते.जास्तीत जास्त उष्णता शोषण्यासाठी शोषक सहसा काळा रंगवलेला असतो.उष्णता हस्तांतरण माध्यम (म्हणजे पाणी) साठीच्या नळ्या, ज्या सामान्यतः तांब्यापासून बनविल्या जातात, त्या शोषकाशी प्रवाहकीयपणे जोडल्या जातात.जेव्हा सौर विकिरण शोषकावर आदळते तेव्हा त्याचा मोठा भाग शोषला जातो आणि एक छोटा भाग परावर्तित होतो.शोषलेली उष्णता उष्णता हस्तांतरण माध्यमासाठी ट्यूब किंवा चॅनेलमध्ये चालविली जाते.

(b) इव्हॅक्युएटेड-ट्यूब सोलर कलेक्टर्स

iकाच-काच प्रकार

कलेक्टरमध्ये पारदर्शक नळ्यांच्या समांतर पंक्ती असतात.प्रत्येक नळी बाहेरील काचेची नळी आणि आतील काचेची नळी बनलेली असते.आतील ट्यूब शोषक कोटिंगसह लेपित आहे जी सौर ऊर्जा चांगल्या प्रकारे शोषून घेते परंतु तेजस्वी उष्णतेचे नुकसान कमी करते.U-ट्यूब असलेली थर्मल कंडक्टिंग प्लेट आतील काचेच्या नळीमध्ये घातली जाते.गरम करावयाचे पाणी U-tube मध्ये वाहते.बाहेरील काचेच्या नळी आणि आतील काचेच्या नळीच्या मधल्या जागेतून हवा काढून व्हॅक्यूम तयार केला जातो ज्यामुळे प्रवाहकीय उष्णतेचे नुकसान कमी होते.

iiग्लास-मेटल प्रकार

काचेच्या-धातूच्या नळ्या पुढे डायरेक्ट फ्लो-थ्रू प्रकार आणि उष्णता-पाईप प्रकारात विभागल्या जातात.

डायरेक्ट फ्लो-थ्रू इव्हॅक्युएटेड-ट्यूब कलेक्टर्ससाठी, काचेच्या ट्यूबमध्ये धातूचे पंख किंवा धातूचा सिलेंडरच्या स्वरूपात शोषक स्थापित केले जातात.व्हॅक्यूम तयार करण्यासाठी काचेच्या नळीतून हवा काढून टाकली जाते.काचेच्या नळीच्या आत शोषक जोडलेल्या U-पाइपमध्ये पाणी वाहते.

उष्मा-पाईप इव्हॅक्युएटेड-ट्यूब कलेक्टर्ससाठी, व्हॅक्यूम ग्लास ट्यूबच्या आत शोषकांना उष्णता पाइप जोडलेला असतो.उष्णता पाईप कमी उकळत्या बिंदूसह (जसे की अल्कोहोल) कार्यरत द्रवाने भरलेले असते.उष्मा पाईपच्या वरच्या टोकाला कंडेन्सर बल्ब आहे जेथे उष्णता विनिमय होते.कंडेन्सर बल्बसह, नळ्या मॅनिफोल्डमध्ये (किंवा पॅकेज केलेल्या सोलर वॉटर हीटरच्या बाबतीत स्टोरेज टँकमध्ये) बसवल्या जातात.शोषक पंखांद्वारे गोळा केलेली उष्णता ऊर्जा कार्यरत द्रवपदार्थाची वाफ करते, जी वाफेच्या स्वरूपात कंडेन्सर बल्बमध्ये उगवते.रीक्रिक्युलेशन लूपमधील पाणी अनेक पटीने वाहते आणि कंडेन्सर बल्बमधून उष्णता घेते.कार्यरत द्रवपदार्थाचा कंडेन्सेट नंतर गुरुत्वाकर्षणाद्वारे कलेक्टर हीटिंग झोनमध्ये परत येतो.

टीप: हा लेख HK RE NET वरून हस्तांतरित केला आहे.